Xi Termini Letterarji...

Alliterazzjoni:   ir-ripetizzjoni tal-istess ittra, fl-istess vers.

Eż. “jew b’sebgħek tinbex xi bebbux fil-bejta”, Żagħżugħ ta’ Dejjem, pġ. 22.

Anadiplosi:       ir-ripetizzjoni ta’ kelma, jew frażi, li tkun fl-aħħar tal-versi u fil-bidu tal-vers li jmiss.

Eż. “U Freddie l-buli,                                                                                           Buli aktar ma baqax!”, Geraldine, pġ. 26

Anafora:                    ir-ripetizzjoni ta’ kelma jew iżjed fil-bidu ta’ versi taħt xulxin.

Eż. “ta’ ferħ, ta’ tgawdija,                                                             

       ta’ dawl u ta’ dija”, Niftakar, pġ. 7

Antiteżi:             it-tqegħid flimkien ta’ żewġ kunċetti li jfissru l-maqlub ta’ xulxin u li għalhekk joħolqu kuntrast bejniethom.

Eż. “Il-bankijiet kienu jistennew minn waqt għall-ieħor li xi ħadd iħenn għalihom u jaħraqhom”, Bank, pġ. 59

Apostrofi:          indirizz poetiku.

                                    Eż. “ja baħar”, Żagħżugħ ta’ dejjem, pġ. 22

Asindeto:          il-qtugħ ta’ konġunzjoni bejn għadd ta’ kliem wara xulxin.

                                    Eż. “Imxi metru, ibni villa”, Aqta’ Fjura u Ibni Kamra, pġ. 20

Binja

L-istrofa: stanza minn poeżija.

                 Distiku

                 Terzina

                 Kwartina…

            Il-versi: ara Metru

Ir-rima:    qbil fil-versi.

                 Alternata (a-b-a-b)

     Ħielsa (bla skema)

     Imbewsa (a-a-b-b)

     Interna/ġewwiena (rima fl-istess vers)

     Imqabbża (a-b-ċ-b)

Ċesura:              waqfa li tinħass fil-vers minħabba r-ritmu naturali tal-lingwa, mhux minħabba l-metrika.

                     Eż. “Anke l-baħar agħmel tiegħek”, Aqta’ Fjura u Ibni Kamra, pġ. 20

Eliżjoni:              il-qtugħ ta’ vokali fl-aħħar tal-kelma quddiem vokali jew għ jew h tal-kelma ta’ warajha.

                                   Eż. “darb’oħra”, B’Idejna, pġ. 19

Enjambment:   it-tkomplija ta’ vers fil-vers ta’ warajh mingħajr ebda waqfa bejn il-vers u ta warajh.

Eż. “Minn xebba u għarusa                                                     

       F’jum wieħed dil-mara                                                                

       Ittejjeġ u tormol”, Katrin tal-Imdina, pġ.36

Epiżewksi:        ir-ripetizzjoni ta’ kelma jew aktar wara xulxin, għall-enfasi.

                                    Eż. “ftit, ftit”, Niftakar, pġ. 2

Ewfemiżmu:     mod ta’ taħdit jew kitba li biha titnaqqas il-kruha ta’ ħaġa, iżda xorta jinftiehem kollox.

Eż. “…dak jiġi mneħħi mid-dinja”, Ix-Xini Jimxi fl-Art, pġ. 45

Iperbole:            esaġerazzjoni magħmula apposta biex tenfasizza xi ħaġa.

                                    Eż. “Kollox nafu dwar ir-riħ!”, Fejn Jorqod ir-Riħ, pġ. 21

Ironija:                Il-ħabi tat-tifsira vera f’taħdit li qed jgħid il-kontra.

                                    Eż. “Imxi metru, ibni villa”, Aqta’ Fjura u Ibni Kamra, pġ. 20

Metafora:           kliem jew frażi mqabbla m’affarijiet li ma jkollhomx x’jaqsmu f’sens litterali; paragun moħbi.

                                    Eż. “Fejn huma l-għeruq?”, Quo Vadis?, pġ. 6

Mistoqsija rettorika:   mistoqsija effettiva li għaliha l-kittieb ma jkun qiegħed jistenna l-ebda tweġiba.

Eż. “X’inhi l-kelma qed tirtogħod                                            

       Hemm fuq ix-xefaq ta’ dan il-jum?”, Jum San Valentin, pġ. 18

Onomatopea:   kelma li turi l-ħoss li trid tfisser.

                                    Eż. “seksieka”, Il-Koranta, pġ. 37

Paradoss:         stqarrija li tmur kontra stqarrija oħra.

                                    Eż. “nemmen u niċħad”, Jien, pġ. 17

Paralleliżmu:    il-bini ta’ versi jew sentenzi, bl-użu tar-repetizzjoni, b’mod li kull parti tingħata l-istess importanza permezz ta’ xebh jew kuntrasti.

Eż. “Hemm passaġġi”, Passaġġi, pġ. 5

Personifikazzjoni:  meta kittieb jew poeta jagħti kwalità umana lil xi ħaġa li mhix bniedem.

                                    Eż. “Spalliera li waħedha baqgħet tistenna…”, B’Idejna, pġ. 19

Polisindeto:      it-tirbit tal-partijiet ta’ frażi b’użu tal-konġunzjoni mtennija.

Eż. “u l-għafsa ta’ idek ma’ driegħi,                                               

       u l-ħeġġa ta’ wiċċek ħamrani,                                                                                             u l-mantar bajdani”, Niftakar, pġ. 7

Sarkażmu:        diskors ironiku li mad-daqqa t’għajn jidher li qed ifaħħar iżda fil-verità jkun qed jikkritika u jniġġeż.

Eż. “Aqta’ fjura u ibni kamra;                                                   

       Aqta’ siġra u tella’ dar;                                                                   

       Imxi metru, ibni villa;                                                             

       Tinkwetax…dak li sar sar”, Aqta’ Fjura u Ibni Kamra, pġ. 20

Similitudni:       tixbih jew paragun bejn żewġ affarijiet bl-użu ta’ kliem bħal: qisu, donnu jixbah, bħal, tistħajlu.

                                    Eż. “qisha ballun”, Jum San Valentin, pġ. 18

Sineddoke:       issemmi parti minn ħaġa u tinftiehem il-ħaġa sħiħa.

Eż. “poplu qed jistenna wara l-bieb ta’ uffiċċju pubbliku”, B’Idejna, pġ. 19

Ton:                     il-burdata tal-poeta espressa mill-kliem li juża u mill-mod kif jibni l-kitba tiegħu.

                                   Eż. Ton traġiku: “aħbat, idrob, infed, oqtol…” Katrin tal-Imdina

Metru:

            Vers ħieles:      vers ta’ tul differenti mill-bqija.

Versi mħallta:   versi regolari mħalltin flimkien.

Vers regolari:   versi li jżommu dejjem l-istess numru ta’ sillabi, eż.

Binarju: vers b'żewġ sillabi

Ternarju: vers bi tliet sillabi

Kwaternarju: vers b'erba' sillabi

Kwinarju: vers b'ħames sillabi

Senarju: vers b'sitt sillabi

Settenarju: vers b'seba' sillabi

Ottonarju: vers bi tmien sillabi

Novenarju: vers b'disa' sillabi

Dekasillabu: vers b'għaxar sillabi

Endekasillabu: vers bi ħdax-il sillaba