It-Trasport ta' Dari (informazzjoni)

Il-Kaless

Il-kaless kien il-mezz ta’ trasport użat mis-sinjuri fl-antik.  Dan kien jinġibed minn żiemel.  Il-kaless daħal f’Malta fi Żmien il-Kavallieri u baqa’ jintuża sat-tmiem tas-seklu 19.

L-Omnibus

L-Omnibus kien l-ewwel mezz ta’ trasport pubbliku f’Malta u daħal f’Malta fi Żmien l-Ingliżi.  Beda jintuża fl-1856.  Dan, bħall-kaless, kien jinġibed miż-żwiemel iżda kien mezz ta’ trasport irħas.  Minkejja dan, xorta kien baqa’ għoli għall-foqra.  Fuq l-Omnibus kienu jirkbu 14-il ruħ u kien jasal mill-Belt sa Ħal Lija.  Tajjeb ngħidu li dan il-mezz ta’ trasport kien limitat ħafna għax kien imur biss l-Imdina, Ħaż-Żebbuġ, San Ġiljan u Tas-Sliema, apparti l-Belt u Ħal Lija.

Il-Ferrovija

Magħrufa wkoll bħala l-vapur tal-art, kienet toħroġ minn taħt Putirjal, il-Belt u tibqa’ sejra sar-Rabat.  Bdiet taħdem f’Malta fl-1883 u kienet taħdem bil-faħam.  Kien hemm pjanijiet biex il-ferrovija tibda taħdem ukoll il-Mosta, Ħaż-Żebbuġ u Tas-Sliema, iżda dawn qatt ma seħħew.

It-Tramm

It-Tramm beda jaħdem f’Malta fl-1903 u kien jaħdem bl-elettriku.  Kienet il-kumpanija Electric Tram li kienet tħaddem it-tramm f’Malta.  It-tramm kien jimxi fuq il-ħadid bħall-ferrovija.

Il-Lift

Wieħed seta’ jaqbad lanċa minn Bormla, jasal ix-xatt tal-Belt u jitla’ bil-lift sal-Barrakka ta’ Fuq.  Il-lift, bħat-tramm, kien jaħdem bl-elettriku.

Il-Karozza

Il-karozzi daħlu f’Malta fil-bidu tas-seklu 20 u kienu jirreferu għalihom bħala light cars.  Għall-kontra tal-mezzi l-oħra, bil-karozza stajt tmur fejn trid.  Intużat għall-ewwel darba f’Malta waqt iż-żjara tar-Re Dwardu VII fl-1909, minflok il-karozzella.

Ix-Xarabank

Magħrufa wkoll bħala l-karozza tal-linja, din daħlet f’Malta fl-1905.  Ix-xarabank irnexxielha tgħaqqad l-irħula kollha mal-Belt Valletta u allura l-beltin u r-raħħala bdew jitħalltu.  Malli daħlet ix-xarabank, il-ferrovija u t-tramm “mietu” għax is-servizzi tagħhom ma baqgħux jintużaw.

Fl-antik, tal-linja kienu miżbugħin b’kuluri differenti, skont ir-rotta. Illum il-ġurnata, in-numri jagħmlu r-rotta differenti u jinżebgħu kollha l-istess.